Joost van der Ham, lead trainer van de EPD Academie in het Amphia ziekenhuis, ontwikkelde een eigen training voor digicoaches. In zijn training focust hij zich onder andere op de soft skills die digicoaches nodig hebben.

Twee jaar geleden zag Joost, die toen trainingen gaf over het EPD in het Amphia ziekenhuis, een LinkedIn bericht voorbijkomen dat zijn aandacht trok. Het ging om een bericht van Digivaardig in de zorg, waarop een collega van de Amphia Academie (het opleidingshuis van Amphia) iemand tagde. ‘Ik had al interesse om met Digivaardig in de zorg aan de slag te gaan, maar het was nog maar een los idee. Toen ik zag dat mijn collega interesse toonde in digitale vaardigheden van zorgmedewerkers, heb ik haar benaderd om samen een project over digitale vaardigheden op te starten in Amphia’, vertelt Joost. ‘Ze was enthousiast!. We begonnen klein; vier zorgmedewerkers volgden de training om digicoach te worden van Buro Strakz. Daarna konden zij de zorgmedewerkers helpen met hun digitale vaardigheden.’

Subsidie voor eigen training
De eerste stap was genomen om Amphia tot een meer digivaardige zorgorganisatie te maken door de digicoaches te trainen en deze training werd ook enthousiast ontvangen. Maar Joost wilde nog verdere stappen zetten met het verbeteren van de digitale vaardigheden en de training tot digicoach.
Samen met de Amphia Academie heeft hij toen een projectplan geschreven. Ze noemden het project binnen Amphia ‘Digivaardig in de zorg’ en konden voor de werkzaamheden een KiPz-subsidie aanvragen (bekijk hier meer informatie over deze subsidie). Joost heeft na de start van de vier digicoaches een eigen, compactere training ontwikkeld voor medewerkers die nu digicoach worden bij Amphia. De uren die de digicoaches gebruiken voor deze training en de digicoaching, kunnen ze schrijven; ze worden betaald uit de subsidiepot. ‘Er wordt samen met de managers gekeken of deze uren passen binnen de functie van de zorgmedewerker, of dat de uren als digicoach naast de functie worden gedaan’, vertelt Joost.

Aansluiten bij verschillende niveaus
In zijn training legt Joost eerst uit waarom digitale vaardigheden belangrijk zijn. En waarom het niet gek is dat medewerkers niet altijd meekomen: de digitale ontwikkelingen gaan zo verschrikkelijk snel. Ook licht hij de 4 digitypes toe: de analoge idealist (ook wel digistarter genoemd), de aarzelende technologiegebruiker, de digivaardige professional en de digitale enthousiasteling. ‘Het is goed om te begrijpen dat er verschillende niveaus van digivaardigheid zijn’, stelt hij. ‘Je kan als digicoach je communicatie dan aanpassen aan het digitype dat je voor je hebt. Wanneer je bijvoorbeeld medewerkers de basis hebt bijgebracht, kunnen de medewerkers zich stap voor stap verder ontwikkelen tot “digitypes” die over meer vaardigheden beschikken.’

Hard skills
Joost maakt voor zijn training onderscheid tussen de hard skills en soft skills die digicoaches nodig hebben. ‘Zoals ik het heb ingedeeld, is de harde kant van digicoaching een opsomming van wat je je collega’s wilt leren. Dus de technische vaardigheden die je de zorgmedewerkers wilt bijbrengen, bijvoorbeeld slim en efficiënt werken in het EPD, of met Outlook’, vertelt Joost. ‘De aankomende digicoaches moeten dan ook nadenken over het juiste lesmateriaal en welke tips en trucs ze willen meegeven aan hun collega’s.’

Voor de ontwikkeling van de training heeft Joost contact opgenomen met de helpdeskmedewerkers van Amphia. ‘Zij weten wat voor meldingen er binnen komen en welke technische vaardigheden van belang zijn’, vertelt Joost. ‘Tijdens de training komen de helpdeskmedewerkers langs en presenteren kort. De digicoaches kunnen dan met hen ook sparren en hun eigen vragen stellen.’

Soft skills
De soft skills gaan erover hoe je als digicoach jouw collega’s kunt bewegen tot een gedragsverandering, vertelt Joost. Dus over hoe je hen ertoe aanspoort om digivaardiger te worden en om hun (nieuwe) digitale vaardigheden in de praktijk te brengen. ‘Het is noodzakelijk dat je in je communicatie aansluit bij de kennis en het niveau dat iemand al heeft. Bij redelijk digivaardige medewerkers kun je veel sneller digitips of een sheet met uitleg geven. Je kunt er vertrouwen in hebben dat ze hiermee aan de slag gaan. Het heeft echter weinig zin om de mensen die minder digivaardig zijn dezelfde tips of uitleg te geven. Zij zullen deze namelijk niet snappen. Je loopt dan op tegen een communicatiemuur. Medewerkers horen je uitleg wel aan, maar het kwartje valt niet echt, daardoor zullen ze dus ook niet met jouw adviezen aan de slag gaan.’ Het kost tijd en energie om de digivaardigheden van deze groep te vergroten, legt Joost uit, maar is wel noodzakelijk als je resultaat wilt zien in het gedrag van medewerkers. ‘Het is goed om dat op een interactieve manier te doen, door samen aan de slag te gaan. Of door een-op-een begeleiding. Ik merk bijvoorbeeld dat als anderen niet kunnen meekijken tijdens begeleiding, medewerkers vaak al opener zijn over waar ze nog niet zo goed in zijn op digitaal gebied.’

Proactieve houding
Bij de zachte kant van digicoaching hoort volgens Joost ook dat digicoaches zich proactief opstellen. ‘Het is belangrijk dat zij alert zijn op wat er allemaal speelt op de werkvloer en dat ze de zorgmedewerkers benaderen. Dit kan via nieuwsbrieven en flyers zijn, maar ook door langs te gaan op een afdeling. Kijk even mee met de medewerkers die je geholpen hebt, vraag of ze alles begrepen hebben van wat je eerder hebt uitgelegd, of ze bepaalde tips ook hebben gebruikt. En ga dan na een maand weer even langs.’

Vooruit blijven bewegen
Joost benadrukt dat er winst te behalen valt als je je focust op de zachte kant van digicoaching. ‘Ik heb liever dat iemand twee tips écht goed begrijpt, dan dat er tien tips worden gecommuniceerd die niet binnen komen. Dan bereik je als digicoach alsnog niet wat je wilt’, zegt hij. ‘Je moet er tijd en moeite in steken om ervoor te zorgen dat je informatie goed landt. Hóé je kennis overdraagt, is daar een belangrijk onderdeel van. Een digicoach heeft digitale vaardigheden én trainingsvaardigheden nodig. Zo kunnen we als ziekenhuis vooruit blijven bewegen.’