“Iedereen wordt CEO van zijn eigen zorg.” Ik hoor het onze secretaris-generaal Erik Gerritsen van het Ministerie van Volksgezondheid nog zeggen. Digitalisering moet bijdragen aan betere zorg, beheersbare kosten en minder administratie voor zowel de professional als de patiënt. De patiënt staat centraal in de digitale dienstverlening.  Wat betekent het eigenlijk om als patiënt CEO te zijn van en eigen regie te houden over je gezondheid?

Het vergroten van zelfredzaamheid en daarmee de eigen regie op het gebied van gezondheid staat volop in de belangstelling. Neem medicatieveiligheid. Medicatieveiligheid speelt een belangrijke rol als voorbeeld voor het hele proces binnen de (digitale) zorg als het gaat om eigen regie omdat (chronisch) patiënten van meet af aan worden opgevoed en meegenomen in het gehele proces van voorschrijven tot inname. ‘’Jong geleerd is oud gedaan’’. Dit geldt voor de hele keten maar vooral voor de patiënt. Als je je deze vaardigheid eigen maakt, geeft dat een mooie basis om CEO te worden van je eigen gezondheid.

Ambities van VWS
In relatie tot digital health en zorgverbetering passen de drie ambities van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport voor 2019 bij de tijdgeest waarin we leven:

1. Van de chronisch zieken heeft 80 procent direct toegang tot bepaalde medische gegevens en kan deze gebruiken via mobiele apps of internet.
2. Van de chronisch zieken en kwetsbare ouderen die dat willen en ertoe in staat zijn, kan 75 procent zelfstandig metingen uitvoeren, veelal in combinatie met gegevensmonitoring op afstand door de zorgverlener.
3. Iedereen die zorg en ondersteuning thuis ontvangt, krijgt de mogelijkheid om via een beeldscherm 24 uur per dag met een zorgverlener te communiceren. Ook zal domotica worden ingezet.

Zelfstandig
Om te kunnen zorgen voor jezelf moet een aantal dingen in de maatschappij goed geregeld zijn. Mensen willen graag langer thuis wonen en zo lang mogelijk zelfstandig. Dat je alles kunt blijven doen zoals eerst, eventueel met (digitale) hulpmiddelen. Deze hulpmiddelen moeten gefaciliteerd worden door de maatschappij.Overheden en zorgverzekeraars kunnen hier het initiatief nemen, met aangepast wetgeving. Hier ligt een rol voor het parlement. Zo kunnen wij in de woorden van Erik Gerritsen inderdaad CEO worden en zijn van onze eigen gezondheid.

Dus: niet individualiseren maar digitaliseren. Gebruiksvriendelijk, beschikbaar en hanteerbaar voor alle groepen in de samenleving, samen maar niet alleen. Opleiden en opvoeden, zodat mensen hun eigen regie kunnen blijven voeren en digivaardig worden in hun eigen omgeving.

Gedragsverandering
Daar is moed voor nodig. Waar nog veel meer moed voor nodig is: de dialoog met jezelf aangaan. Vraagtekens zetten bij het eigen gedrag. Mensen zijn gewoontedieren. Maar brengen bepaalde gewoontes je verder of remmen ze juist af in onze digitale evolutie? Wees eerlijk en open; vaak blijkt een kleine gedragsverandering al een groot verschil. Vooral in de gezondheidszorg.

Wat moet anders
We zijn van een traditionele verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving gegaan waarvan je nu al ziet dat dat mislukt. Ga voor een sociale investeringsmaatschappij. Terug naar gezond verstand. Minder marktwerking, meer samenwerking. Keuzevrijheid is ontzettend belangrijk maar niet tegen elke prijs. Terug naar de menselijke maat. Investeren in elkaar waarbij ingezet wordt op slimme ICT-oplossingen en nieuwe woonvormen. Organiseer de zorg rondom de doelgroep. Zodat zij op afstand probleemloos contact kunnen leggen en onderhouden met hun hulpverleners en zo goede zorg krijgen.

Ontwikkel vanuit behoefte
E-health, mHealth en smart health bieden voor zowel de zorgprofessional als patiënt veel nieuwe kansen. Hierbij gaat het niet om een applicatie, maar over een nieuwe kijk op gezondheid en de gezondheidszorg. De vraag moet altijd zijn: is de patiënt ermee geholpen? Ontwikkel dus vanuit behoefte in plaats van techniek.

De toekomstige uitdagingen in de zorg vragen om menselijke en simpele oplossingen. ‘Together we care’

Geert-Jan van Hal is geboren met beiderzijds dysplastische nieren. Vanuit zijn perspectief als patiënt, ervaringsdeskundige en eindgebruiker bekijkt hij ontwikkelingen op het gebied van e-health, m-health en smart health. Hij is vast columnist en lid van de Redactieraad van ICT&health.

Lees meer stukken van Geert-Jan op zijn pagina bij ICT&health