Wat hebben zorgverleners nodig? Lector Job van ’t Veer leert zijn studenten dat dat de allereerste vraag is die ze moeten stellen bij het innoveren in de zorg. Als technologie gebruiksvriendelijk en betrouwbaar is, willen zorgverleners er best mee werken.

Onderzoek doen, lesgeven, boeken schrijven; Job van ’t Veer doet het allemaal. Met één duidelijke focus: digitale innovatie in zorg en welzijn. Als lector op NHL Stenden geeft hij les aan de deeltijdmaster Health Innovation.

Wat volgens Job nu nog vaak misgaat, is dat zorgprofessionals veel te laat worden betrokken bij het toepassen of ontwikkelen van een nieuwe zorgtechnologie. “Er heerst onterecht het idee dat zorgprofessionals tegen nieuwe technologieën zijn. Ze zouden niet mee willen werken, of ze vinden het allemaal maar eng. Volgens mij is dat allang niet meer zo. Maar ze moeten de technologie wel naar hun eigen hand kunnen zetten. Als ze mopperen dat de computer niet werkt, betekent dit niet dat ze tegen computers zijn. Ze willen alleen niet dat het hun werk tegenhoudt. Technologieën moeten gebruiksvriendelijk en betrouwbaar zijn, zeker in de zorg.”

Om dat voor elkaar te krijgen, moeten de zorgprofessionals veel eerder aan tafel zitten. Waar lopen ze tegenaan? Wat vinden ze fijn? Welke toepassing leidt nu echt tot verbetering? Voordat er technologie wordt ingezet, moeten die vragen eerst aan de medewerkers worden gesteld. “Binnen een zorgorganisatie heb je mensen nodig die dat begrijpen. Daar leiden we onze studenten voor op. Alleen dan kan een innovatie op een zinvolle manier worden gebruikt.”

Design thinking
Jobs masterstudenten doen onderzoek met een specifieke methode: design thinking, oftewel ontwerponderzoek. Samen met enkele collega-lectoren schreef hij hier ook het boek Ontwerpen voor Zorg en Welzijn over. Waar je bij ‘klassiek’ onderzoek vooral bezig bent met het in kaart brengen van een situatie of probleem, ga je met ontwerponderzoek aan de slag met het ontwerpen van een oplossing: hoe komen we bij de gewenste situatie? Dat ontwerpen doen de studenten niet alleen: het van tevoren verzamelen van feedback, ervaringen en gedragspatronen van de eindgebruiker is een essentieel onderdeel. Job: “We werken veel met prototypes, die laten de studenten testen door de zorgprofessionals die ermee moeten werken. Zo spelen de eindgebruikers een heel actieve rol in het ontwerp.”

Aanklooien en uitproberen
Naast het lesgeven, houdt Job zich als praktijkonderzoeker ook bezig met de vraag hoe onderwijs en onderzoek goed met elkaar kunnen worden gecombineerd. Een mooie vorm is volgens hem het werken in fieldlabs of innovatiestudio’s. Hoe ze ook genoemd worden, dit zijn de plekken waar studenten en zorgprofessionals gezamenlijk technologieën kunnen uitproberen. Vanuit de master worden deze samenwerkingen met zorginstellingen vaak geïnitieerd. “Het is net een zandbak, een scharrelruimte waar je op een speelse manier de technologie onder de aandacht kan brengen. Zo breng je het niet alleen in de handen, maar ook in de hoofden van de mensen die ermee moeten werken.”

Visie op onderwijs
Kortom, genoeg aandacht voor zorgtechnologie en digitale vaardigheden in de master Health Innovation. Job hoopt dat er meer van dit soort opleidingen zullen volgen. Want nu zijn digitale vaardigheden vaak nog losse modules binnen het mbo en hbo. Er is dan keuze uit een minor e-health, of een leergang ICT & zelfmanagement. “Mijn visie is dat technologie dermate verweven raakt met de zorg, dat het niet meer logisch is om dat apart te zetten in het onderwijs. Technologische innovatie zou niet meer een doel op zich moeten zijn, maar een middel om tot betere zorg te komen. Wil je mensen tot goede zorgprofessionals opleiden, dan moet je zorgtechnologie een grote rol laten spelen binnen de onderwijsonderdelen waar het ‘gewoon’ over de vakinhoudelijke kennis en vaardigheden gaat.”

Benieuwd naar de deeltijd- of voltijdmaster Health Innovation van NHL Stenden? Op deze website vind je meer informatie.

Job van ’t Veer is ook lid van de kerngroep van de Werkgroep Onderwijs van de coalitie Digivaardig in de zorg. Deze werkgroep ontwikkelt verschillende initiatieven om docenten te ondersteunen bij het onderwijs in technologie en digitale vaardigheden. Houd de website in de gaten: www.digivaardigindezorg.nl/docenten of schrijf je in voor de speciale nieuwsbrief voor docenten.