Zestig cliënten van De Zorggroep in Venlo maken gebruik van zorgrobot Tessa. Yfke Schattinga, wijkverpleegkundige en lid van de projectgroep die zich bezighoudt met de inzet van de robot, vertelt hoe zorgmedewerkers begeleid worden in het werken met Tessa.  

Tessa is een kleine zorgrobot die mensen met een lichte cognitieve beperking helpt om structuur aan te brengen in het dagelijkse leven. “Het is een soort pratende agenda met een hele leuke look”, legt Yfke Schattinga uit. Tessa helpt cliënten te herinneren aan bijvoorbeeld het innemen van medicijnen, het ophalen van de krant of aan het eten of drinken. Ook kan zij ervoor zorgen dat de cliënt regelmatig een ommetje maakt of op de koffie gaat bij een kennis zodat diegene uit een isolement komt.

Sinds anderhalf jaar wordt Tessa onder begeleiding van een projectgroep ingezet bij De Zorggroep. Dit project kwam van de grond dankzij de subsidie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Yfke besloot om zich ook aan te sluiten bij het project. “Als verpleegkundige weet ik wat er op de werkvloer gebeurt en hoeveel tijd het vergt en frustraties het oplevert als een innovatie stug verloopt. Ik heb er voor gepleit dat het gebruik van Tessa zo makkelijk mogelijk moet worden gemaakt voor de zorgverlener, want alleen dan zou het een succes worden.”

Succes

En dat werd het. Het begon met de webinars die de projectgroep organiseerde. Alle zorgmedewerkers die geïnteresseerd waren in het toepassen van Tessa konden deelnemen. “Toen corona uitbrak was het voor ons even zoeken hoe we de collega’s kennis konden laten maken met Tessa. We besloten om webinars te organiseren waarin een paar enthousiaste collega’s hun ervaringen deelden. Deze worden erg goed bezocht, we hebben er inmiddels drie gemaakt en de vierde staat gepland.” Naast het webinar kunnen zorgmedewerkers nog op tal van andere manieren informatie vinden over het gebruik van Tessa. Zo is er een begeleidende hulp-app, een stappenplan over het installeren van de robot en filmpjes met heldere instructies. Ze zijn ook nog druk bezig om allerlei soorten trainingen te bedenken, voor ieder wat wils.

Dat het project rondom Tessa zo goed verloopt, heeft ook te maken met de goede relatie met de leverancier Tinybots. Zij denken actief mee in de projectgroep en nemen wekelijks deel aan de overleggen. Yfke: “Ze hebben erg veel kennis in huis en komen direct met oplossingen als er zich problemen voordoen. Dit zorgt ervoor dat Tessa gebruiksvriendelijk blijft. Als er constant defecten of storingen optreden, zouden zorgmedewerkers terughoudend zijn om Tessa vaker in te gaan zetten. Dan kan je net zo goed zelf langsgaan bij een cliënt. Maar omdat de leverancier Tinybots zo nauw betrokken is, verloopt het allemaal heel soepel. En dit komt natuurlijk ook door de goede samenwerking tussen de projectleden onderling waar collega’s inzitten van de ondersteunende diensten, de afdeling innovatie, zorgmedewerkers en de projectleider ”.

Als een zorgmedewerker Tessa wil gaan inzetten, kan diegene een mail sturen naar de afdeling innovatie. Samen met het evaluatieteam wordt door middel van een inzetwijzer bepaald of de zorgrobot geschikt is voor de cliënt in kwestie. Als dit het geval is, wordt de robot besteld en krijgen de zorgverlener en de mantelzorger uitleg over het gebruik. De zorgmedewerker wordt ook automatisch toegevoegd aan de WhatsApp-groep die speciaal is opgericht voor vragen rondom het gebruik van Tessa. Een soort vraagbaak. Medewerkers van de projectgroep zitten ook in deze groep, waardoor er snel geschakeld kan worden als er iets even niet goed werkt.

Digitale vaardigheden

Gelukkig komt het maar weinig voor dat zorgmedewerkers tegen problemen aanlopen, Tessa wordt over het algemeen als gebruiksvriendelijk ervaren. Yfke: “We hebben gekozen voor een Plug & Play-versie van Tessa, dit betekent dat de robot niet meer op het internet aangesloten hoeft te worden bij de cliënt. Dit is een hele verademing. Je hoeft nu alleen maar twee stekkers in het stopcontact stoppen, één voor de zorgrobot en één voor het Mifi-kastje, en dan kun je ermee aan de slag via de smartphone.”

Via een app op een smartphone worden de boodschappen die Tessa kan uitspreken ingevoerd. De mantelzorger heeft deze optie ook, Yfke legt uit dat het daarom wel belangrijk is om van tevoren goed met elkaar af te stemmen wie welke boodschappen invoert. Als Tessa namelijk te veel verschillende boodschappen uitspreekt, is het voor de cliënt te verwarrend.

Mochten cliënten de robot aan het begin niet helemaal accepteren, dan kunnen zorgmedewerkers via de WhatsApp-groep om tips vragen. Zo kan het helpen om Tessa wat langzamer te laten praten door extra spaties toe te voegen in het script. Yfke: “Ik heb ook wel eens gehad dat iemand telkens het stekkertje uit Tessa trok, ik wist niet wat ik er mee moest. Ik heb m’n vraag toen in de WhatsApp-groep gedeeld en kreeg het advies om de stekker goed vast te plakken met tape, dat hielp.”

De cliënten zelf hebben geen digitale vaardigheden nodig, ze moeten vooral ervaren wat ze van Tessa vinden. Ze kunnen Tessa aankleden zoals ze willen, of haar een andere naam geven. Yfke: “Het is maar net waar de cliënt zich veilig en prettig bij voelt. We noemen Tessa bij de cliënten ook niet een robot maar een maatje om te ondersteunen bij het dagelijkse leven. Want als je over robots praat, worden mensen toch wat huiverig.”

Tijdswinst

Momenteel zijn er bij De Zorggroep 100 Tessa’s die ingezet kunnen worden, nummer 100 is inmiddels klaar gemaakt voor gebruik wat een klein feestje opleverde bij de projectgroep. Het project bevindt zich nu in de overgangsfase naar de implementatie. Het doel is dat binnenkort elk team minimaal twee Tessa’s per jaar gaat inzetten. Dat komt neer op minimaal 180 Tessa’s in totaal. Yfke: “Dit gaat enorm veel tijd schelen, we hebben uitgerekend dat één Tessa per week wel 60 minuten oplevert. Die tijd kunnen we gaan besteden aan cliënten met zwaardere zorgvragen. Of zorgmedewerkers kunnen er bijvoorbeeld voor kiezen om de tijdswinst te gaan gebruiken voor de eigen ontwikkeling door middel van scholingen.”