De noodzaak van digitale vaardigheden bij de inzet van zorgtechnologie
Door Suzanne Verheijden – Deze blog verscheen eerder in ICT & Health

Het is tijd om weer eens even eerlijk in de spiegel te kijken en eerlijk antwoord te geven op de volgende vragen. Wees gerust, het gaat niet over corona-kilo’s.
Heb jij (of iemand anders uit je team) wel eens een applicatie of zorgtechnologisch product geïntroduceerd in je organisatie? Het antwoord is vast ja. Vraag 1B: is er daarbij vooraf tot in de kleinste details ingezoomd op de specifieke kennis en vaardigheid die de zorgprofessional er voor nodig heeft? Heb je een rijtje gemaakt van alle vaardigheden die een goed gebruik mogelijk maken?

Van aan-en uitzetten tot veiligheid, van privacy tot bediening? Over de wifiverbinding die gemaakt moet worden en het begrijpen van de applicatie? Hebben jullie nagedacht over de vereiste houding en kennis over het nut van de toepassing? Zijn alle symbolen op de knoppen toegelicht? Risico’s bekend? Is je antwoord ja? Dan moet ik even streng zijn. Ben je er niet stiekem van uit gegaan dat die beginkennis zoals het aan en uitzetten wel aanwezig was? Dacht je niet toen je dat net in mijn opsomming las “Suzanne, aan- en uitzetten, serieus????”. Dan heb je vast nog geen uitleg gegeven over de iPad en gevraagd of mensen hem aan wilde zetten. En nog nooit daarbij moeten helpen omdat mensen het knopje niet konden vinden of niet in durfden te drukken uit angst voor wat er zou gebeuren. Dan heb je nog nooit met mensen gewerkt die niet weten hoe je een agendaverzoek maakt, die niet weten wat kunstmatige intelligentie is, die niet weten wat het verschil is tussen de lokale computer en de Cloud.

Want die mensen hebben we. Die hebben we helaas nog meer dan dat jij als innovator, projectleider applicatiebeheerder of ICT-er denkt. Die doen dat niet expres. Die hebben hulp nodig. Die hebben het nodig dat jij je in de vaardigheidsdetails verdiept zodat je een training op maat aan kunt bieden. Of een handleiding kunt maken die echt bij het begin begint. Hun begin.

Ik heb het ooit met een groep gedaan voor een smart diaper. Dat is slim incontinentiemateriaal dat een chip in een inlegger heeft die correspondeert met een app. Alle losse chips van cliënten worden met elkaar verbonden via een beacon. Simpel toch? In 10 minuten tijd moesten de groepsleden in mijn training zich in het product verdiepen en zoveel mogelijk digitale vaardigheden noteren die mensen er voor nodig hadden. Ze kwamen op anderhalf kantje. Klein lettertype.

Op 9 september gaf ik een webinar over dit thema met de Technologie en Zorg academie (TZA). We zoomden in op de vaardigheden die robot Maatje en de tablet de Compaan vroegen van professionals. We kwamen opnieuw op lange lijsten aan vereiste skills. Deze skills zitten niet in de zorgopleiding. Ze zitten niet in de gemiddelde productinstructie. De op het oog ‘gemakkelijke’ digitale vaardigheden zitten helaas ook niet in de producthandleiding. Nee, die staat vol met jargon en moeilijke zinnen die de digitale starter niet begrijpt.

Een gebrek aan digitale vaardigheden is een van de meest onderschatte problemen bij de implementatie van zorgtechnologie en eHealth. Vanuit de coalitie Digivaardig in de Zorg gaan we daar op onze website met Zorg van Nu en de TZA meer aandacht aan besteden. Wat ga jij daar mee doen? Morgen? Dan kunnen we een versnelling realiseren die de zorg nodig heeft. Een versnelling waar de client om vraagt. Dus zet het op je todolist. Met de aantekening dringend èn urgent.