In 2020 startte ziekenhuis Franciscus Gasthuis & Vlietland een programma Digitale vaardigheden. Onder de eerste afdelingen die hiermee aan de slag gingen voerden ze een onderzoek uit. De resultaten zijn nu bekend.

Als één van de eerste ziekenhuizen in Nederland is Franciscus Gasthuis & Vlietland in 2020 een grootschalig project ter verbetering van digitale vaardigheden van alle medewerkers gestart: Iedereen Digivaardig.

De belangrijkste reden voor het ziekenhuis om met digitale vaardigheden aan de slag te gaan, was de snel veranderende digitale wereld. Niels Honing, lid van de Raad van Bestuur: ‘Zorgprocessen veranderen continu door digitalisering, e-health en innovaties, maar ook door ontwikkelingen zoals netwerkzorg en de communicatie met ketenpartners. Als je die ontwikkelingen als zorgorganisatie wilt bijbenen, is het belangrijk ervoor te zorgen dat je medewerkers op zijn minst over de ‘basisdigivaardigheden’ beschikken. Wij zien digivaardigheid niet als het ‘eenmalig bijwerken van individuele tekorten’, maar als ziekenhuisbrede verantwoordelijkheid en als onderdeel van het leerklimaat”. 

Onderzoeksrapport
Franciscus Gasthuis en Vlietlanden heeft een onderzoek laten uitvoeren onder de eerste afdelingen die met digitale vaardigheden aan de slag gingen. ‘Op deze manier kunnen zowel wijzelf als andere ziekenhuizen en (zorg)instellingen leren van de ervaringen,’ stelt Honig, Het onderzoek bestond enerzijds uit een online kwantitatieve vragenlijst (zelfscan op maat) voor alle werknemers uit de koplopersgroep, anderzijds uit semigestructureerde interviews met medewerkers uit verschillende groepen in de pilotgroep (digicoaches, leidinggevenden).

Een van de resultaten is dat bijna 10% van de medewerkers digistarter is. Het grootste gedeelte van de medewerkers komt als ‘digivaardig’ uit de zelfscan naar voren, dit wil zeggen dat 65.8% van de medewerkers hun eigen digitale vaardigheden op totaalniveau tussen de 6 en de 9 beoordeeld hebben. Oudere medewerkers beoordelen hun digitale vaardigheden lager dan jongere, maar het is zeker niet zo dat jongeren niks meer te leren hebben. Het risico is dat hun digitale vaardigheden overschat worden, aldus het onderzoeksrapport.

79,3% van de respondenten vindt het belangrijk om digitaal vaardiger te worden. Argumenten die genoemd worden zijn tijdswinst behalen, werkdruk verlagen en ‘het is een vereiste om mijn werk goed te doen.’ Onder digitale starters is de motivatie om aan digitale vaardigheden te werken relatief laag: één derde ziet het nut er niet van in om digitaal vaardiger te worden.

Digicoach als dragende kracht
Het Franciscus ziekenhuis heeft ervoor gekozen om met digicoaches te werken. Deze digicoaches begeleiden hun directe collega’s om digitale vaardigheden te verbeteren. Volgens het onderzoek blijkt dit een goede strategie: ‘De verankering van digivaardigheden zit hem in de digicoach: zij zijn de dragende kracht.

Duidelijke kaders en voldoende handvatten
Een ander advies dat wordt gegeven in het onderzoek, is om op voorhand verwachtingen uit te spreken over de mate waarin digicoaches het programma zelf vormgeven op hun afdeling. ‘De zelfredzaamheid van een digicoach is belangrijk, zeker wanneer het aantal deelnemende afdelingen groeit. Echter, om een digicoach goed te faciliteren, moeten er duidelijke kaders worden geschept waarbinnen zij kunnen bewegen. Dit kan bijvoorbeeld worden gedaan met een begeleide intervisie of een buddysysteem tussen ervaren en nieuwe digicoaches.’

Benieuwd naar overige uitkomsten en adviezen van het onderzoek? Het onderzoeksrapport kun je hier lezen.

Meer lezen over het digitale vaardigheden traject van het Franciscus ziekenhuis? We schreven er eerder een artikel over. Ook vertelden de projectleiders van ‘Iedereen digivaardig’ tijdens dit webinar over hun project.