Hoe maken we van een leven lang ontwikkelen voor iedereen iets vanzelfsprekends? Jos Sanders, lector aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen, doet hier onderzoek naar. Hij sprak tijdens de 8^ste werkconferentie Digivaardig in de zorg over hoe je medewerkers motiveert tot een leven lang leren. Lees hier het verslag, of bekijk via deze link de sessie terug. Zijn PowerPoint-presentatie kan je hier terugvinden. 

Het afgelopen jaar moesten we ineens allemaal digitaal. De nood was aan de man, men moest aan de slag. En dat lukte. Een positieve leerervaring helpt om verder stappen te zetten. Dit is belangrijk om mee te nemen, vertelt Jos Sanders: de ervaring die je opdoet met het leren van nieuwe vaardigheden, zijn bepalend in je verdere ontwikkelpad.

Naast lector is Jos ook werkzaam bij TNO als senior onderzoeker. Hij houdt zich bezig met de arbeidsmarkt en de verduurzaming van de inzetbaarheid van praktisch geschoolden. De rode draad in zijn onderzoeken: hoe haal je de toekomst van werk gemakkelijk naar de dag van vandaag zodat je gericht aan je eigen vaardigheden kunt werken?

Cyclus van duurzame inzetbaarheid

Samen met TNO heeft Jos gewerkt aan een model waarin de cyclus van duurzame inzetbaarheid wordt weergegeven. Hierin worden 5 verschillende redenen genoemd waardoor vaardigheden kunnen verouderen:

• Door slijtage, dit gaat om je fysieke gesteldheid. Doordat je ouder wordt, kan je bepaald fysiek werk niet meer goed uitvoeren.
• Door atrofie, dit gaat over vaardigheden die je niet meer gebruikt. Doordat je de vaardigheden niet meer uitoefent, raak je ze kwijt.
• Doordat de functie-inhoud verandert, bijvoorbeeld omdat er een nieuw registratiesysteem is gekomen. De vaardigheden die je had opgebouwd, verliezen aan waarde voor de nieuwe functie. Je moet nieuwe vaardigheden ontwikkelen.
• Doordat je bent veranderd van organisatie. Jouw kennis van hoe het binnen een bedrijf allemaal werkt, is niet veel meer waard als je bij een andere organisatie gaat werken.
• Door een verschuiving in de werkgelegenheidsstructuur. Er is bijvoorbeeld minder vraag naar bepaalde beroepen, zoals een gasinstallateur. Zijn of haar vaardigheden zijn daardoor ook minder waard.

Een manier om zelf aan de slag te gaan met je digitale vaardigheden, is door te kijken of je je baan anders kunt gaan inrichten. Dit noemt Jos ‘taakontwerp’: je kan proberen je baan zo in te gaan richten dat je standaard meer te maken krijgt met digitale ontwikkelingen. Kijk bijvoorbeeld of je in teams kunt gaan werken met digivaardige mensen, zodat je van elkaar kunt leren.

Motivatie om te leren

 De bereidheid om nieuwe dingen te leren, hangt volgens Jos van twee dingen af: je eigen ervaringen en de houding van je omgeving. Het is belangrijk dat je zelf gelooft dat je nieuwe dingen kan leren, maar ook dat je familie of vrienden je daarin steunen. Daarnaast zijn positieve leerervaringen cruciaal. Als je een belangrijke vaardigheid hebt geleerd die jou enorm heeft vooruitgeholpen binnen je werk, ben je daarna sterker gemotiveerd om nog meer nieuwe dingen te gaan leren.

Conclusies

 Als conclusie geeft Jos de volende tips mee voor organisaties die zich bezighouden met het verbeteren van vaardigheden van hun medewerkers:

• Zorg ervoor dat de leerervaringen van de medewerkers positief zijn en ga na of ze er ook echt wat aan hebben gehad.
• Maak het leren spannend, maar niet te eng. Examens en toetsen zorgen ervoor dat men er tegenop gaat zien.
• Zorg voor erkenning en waardering, bijvoorbeeld een ‘skillspaspoort’.

Nog twee handige links naar aanleiding van de sessie van Jos Sanders:

• Artikel uit Tijdschrift voor HRM – Stimuleren van eigen regie
• Meer over de taken van de toekomst: www.takenvandetoekomst.nl