Anne Hoendervanger (32) heeft bijna 10 jaar in de verstandelijk gehandicaptenzorg gewerkt, eerst als verzorgende later als verpleegkundige. Vorig jaar is ze geswitcht naar de revalidatieafdeling van een ouderenzorginstelling. Ze heeft aan den lijve meegemaakt dat de zorg steeds digitaler werd. Ze heeft ook gezien dat dat niet voor iedereen makkelijk is.

Jouw vorige werkgever maakte een jaar of 5 geleden de switch naar digitaal. Hoe ging dat?
Iedereen raakte lichtelijk in paniek. Vooral de collega’s die weinig ervaring hebben met computers. De papieren administratie was ook in een keer helemaal weg, het was echt van de een op de andere dag. Ik denk dat de organisatie zich heeft vergist in hoe weinig kennis sommige mensen hadden van computers. Voor mensen die veel met computers werken, lijkt het zo vanzelfsprekend. Met een beetje instructie en gewoon wat klikken, lukt het hen al snel om met een nieuw systeem te werken. Niemand heeft zich gerealiseerd hoe moeilijk het voor sommige anderen kan zijn.

Ik herinner me een collega die echt een digitale starter was, ze had zelfs nog geen mobiel. Ze wilde gewoon iets opzoeken op internet. Toen ze internet opende, kwam als startpagina de intranetpagina van onze instelling. Ze raakte gefrustreerd, ze was thuis gewend dat meteen het zoekscherm van Google opende, ze wist niet dat je de naam van een website of zoekwoorden in het balkje bovenin kunt typen. Als je zo weinig basiskennis hebt, is het ondoenlijk om ineens digitaal te gaan werken. Dat veroorzaakte dan ook enorm veel stress.

Wat was de invloed op het werk?
Het had tot gevolg dat mensen niet meer in het dossier van de cliënt konden. Op mijn vorige werk werkten we maar met z’n tweeën en je startte zelfs alleen. Als je dan niet weet hoe je het dossier moet openen, heb je een probleem. De agenda was ook ineens alleen digitaal en werd daardoor gewoon niet ingekeken. Afspraken met artsen of tandartsen werden daardoor vergeten. Een MIC-melding werd soms gewoon niet gedaan of men vroeg het iemand anders te doen.

Loonstrookjes waren ook heel ingewikkeld voor veel mensen. Net als het digitaal declareren van reiskosten en dat kan je veel geld kosten. Ik heb ook collega’s moeten helpen met online hun kerstpakket uitzoeken. Met veel hulp van elkaar is het uiteindelijk allemaal goed gekomen. Iedereen leerde uiteindelijk wel met het systeem werken.

Zou het dan beter zijn om digitaal weer af te schaffen?
Nee, zeker niet. Ik zou niet meer zonder digitaal kunnen. Alleen al omdat typen zoveel sneller gaat dan schrijven. Vroeger had ik pijn in mijn handen van het schrijven. De medicatieoverzichten zijn ook veel overzichtelijker en je kunt meteen doorklikken naar meer informatie over bijvoorbeeld de bijwerkingen.

Het communiceren met de artsen gaat via ons systeem ook heel handig. Elke rapportage die ik schrijf, kan de arts lezen en binnen het dossier kan ik heel makkelijk een berichtje sturen. Rapportages zijn ook makkelijker en sneller terug te vinden.

Hoe gaat het met de digitale vaardigheden op je nieuwe werkplek op de revalidatieafdeling?
Ook hier is het niet voor iedereen gemakkelijk. Ik typ zelf helemaal niet zo snel, maar ik krijg toch regelmatig de opmerking: ‘Typ jij dat even in want je typt zo snel’. Blind leren typen is trouwens iets wat ik iedereen zou willen aanraden om al jong te leren, dat scheelt zoveel tijd.

Ook artsen worstelen wel eens met de systemen. Neem bijvoorbeeld de huisartsen die in ons systeem kunnen rapporteren. Heel vaak zijn ze hun wachtwoord kwijt of hebben ze al te lang niet ingelogd. Digitale systemen zijn voor niemand meteen makkelijk, maar je moet er toch mee leren werken.

Wat is het grootste digitale knelpunt?
Een groot struikelblok is al het inloggen. Soms is het de techniek die niet meewerkt, maar meestal hebben mensen hun inloggegevens niet bij de hand. Ik vind dat zelf ook lastig want je hebt overal wachtwoorden voor. Als je een wachtwoord kwijt bent, moet je wel bellen want er is niet altijd een ‘wachtwoord vergeten’-optie.

Wat zou zorgmedewerkers helpen om digivaardiger te worden?
Cursussen zijn vaak best handig om een basisniveau te bereiken. Dan is het wel belangrijk dat iedereen zich ervoor opgeeft. Ik geloof zelf heel erg in digicoaches: collega’s aan wie je heel laagdrempelig hulp kunt vragen. Iemand op wie je continu kunt terugvallen, dat is heel prettig.

Niet alleen digitale starters kunnen hulp gebruiken. De systemen, het rooster, de mail, alles wordt nog niet optimaal gebruikt en dat is zonde want het kost tijd. Iedereen moet blijven leren!